ELEKTRİK VE YILDIRIM ÇARPMASINDA İLK YARDIM

Genelde çocuklarda ev ortamında kaza ile, erişkinlerde ise dış ortamlarda – iş sahasında meydana gelen elektrik çarpmalarında ve kapalı ortamlar dışında meydana gelen yıldırım çarpmalarında klinik tablo birbirine benzer olmakla birlikte bu iki akımın oluşturduğu farklılıklar aşağıdaki gibidir.

Yıldırım, direkt bir elektrik akımı (kısa süreli) özelliğinde iken şebeke akımı ise alternatif akım (uzun süreli) özelliğindedir.

Her iki akımda başta kalbi ve onun iletimini etkileyip bozacaktır. Yıldırım çarpmasında kalp hareketsiz olarak dururken (asistoli), yüksek voltaj da ise kalp etkili olmayan küçük kasılmalarla titreşim halinde kalacaktır (fibrilasyon) => dolaşım yoktur!.

Volt ve akım şiddetleri, şebeke akımlarında 110 – 400 volt arasında iken, yıldırımda bu 100 milyon voltlara ulaşabilmektedir.

Vücudumuzda elektrik akımına karşı en dirençli organ – doku – kemik iken, en az dirençli olanıda sinir dokusudur.

Elektrik temasına bağlı kişide meydana gelebilecek hasar ;

·         Akım şiddetine
·         Potansiyel güce – voltaja
·         Akımın tipine ( AC & DC )
·         Dokunun direncine
·         Akıma maruz kalınan süreye
·         Temas yüzey alanına
·         İletkenliği arttıran faktörlere ( su teması gibi )
·         Akımın vücuttan geçtiği yol ‘ a göre değişik derecelerde olabilir.

En çok dolaşım sistemi (kalp) ve sinir sistemi etkilenir.Kalp ve solunum durur.Kalp iletimine ait durmaya kadar gidebilen ritm bozuklukları izlenir.
Solunum merkezi (beyinde) etkilendiği gibi, solunum kasları da felç olacaktır.Diğer belirtiler hafıza kaybından şuursuzluğa kadar uzanan nörolojik bulgulardır.

Derinin tümü ile yanması sık gözlemlenmez, çizgi yada noktasal cilt yanıkları vardır.Mide barsak kanamaları, böbrek yetmezliği, görme ile ilgili belirtiler, katarakt, işitme kaybı ve çınlama, konuşma bozukluğu ve kişilik değişimleri gibi diğer klinik şekillerde karşımıza çıkabilir.

Erken dönemde merkeze götürülen ve öncesinde kalp ve akciğer rahatsızlığı olmayan hastalar erken yeniden canlandırma ile yaşam şansına kavuşanlardandır.Bu hastalarda resüsitasyon = canlandırma (CPR kalp akciğer canlandırması) başarı şansı yüksek sayılabilir.Bu nedenle ısrarla tedaviye (CPR) devam edilmelidir.

Hatırlatılması gereken en önemli konu kurtarıcının kendi hayatını riske atmamasıdır . İletken olmayan bir cisimle akım kaynağından hastayı uzaklaştırın !. Sizde çarpılmayın !Yüksek gerilime 20 m. den fazla yaklaşmayın, akımın kesilmesini mutlak bekleyin..

Akımı kesin (şalter !), nemli yada ıslak olmayın, mümkünse lastik eldivenli olun.Kurtarma sırasında tahta gibi iletken olmayan zemine basın.

Yıldırım çarpması % 40 dolayında ölümcüldür. Kısa süre sonrası hastada elektrik yükü kalmadığı için yaklaşılabilir !

Elektrik akımına maruz kalan her hasta öncelikle yatırılmak üzere bir merkeze götürülmeli yapılan tetkikleri sonrası bu merkezin izni ile taburcu edilmelidir.

– Sayfa Başına Dön –

önceki sayfa | sonraki sayfa