ANESTEZİ ALTINDA YAPAY SOLUNUM VE ANESTEZİ SİSTEMLERİ
Yapay solunum, akciğerden gaz değişiminin kısmen yada tamamen yapay olarak sağlanmasıdır.Kontrollü ve asiste olmak üzere de 2 grupta incelenir.
Kontrole solunum: Spontan solunum yokluğunda solunum sistemine uygulanan, 10 cm H2O üzerinde, genelde 40 değerini aşmayan basınçla akciğerlerin ritmik olarak şişirilmesiyle sağlanır. Bu değerin üstü ( 40 ) nadiren gerekir.
Asiste solunum : Solunum mevcuttur ve solunum merkezi aktiftir.Amaç hastanın var olan solunum gayretini arttırmak ve solunuma yardımcı olmaktır.Burada hasta solunumu ile uyum gereklidir.
Bu solutma modları, manuel veya bir ventilatörle mekanik olarak sağlanabilir. Her ikisinde de amaç, kardiovasküler sistemde istenmeyen etkilerin minimal de tutulması olmalıdır.Anestezi altında atelektazinin önlenmesi için, tidal volüm biraz yüksek tutulur.
Erişkinde bu değer, 10 – 15 mlt /kg. dır.Buna karşılık solunum sayısı da düşük tutulabilir ( 10 – 14 / dk ).Yapay solunumda genelde ; normalden büyük volümde, yavaş frekansta solunum tercih edilir.
Normalde I : E oranı ( inspirasyon / ekspirasyon ) : 1 / 1.5 – 1 / 2 ‘dir. Obstrüktif akciğer hastalıklarında ( kr. bronşit, astım ) bu oran 1 / 3 – 1 / 4’ e alınırken, atelektazi eğilimi olanlarda ise 1 / 1’ e döner.
Spontan solunumu olmayanlarda temel solunum desteği CMV ( kontrollü mekanik ventilasyon )’ dir.
Anestezi sistemi
Anestezi cihazında halka sistemi elemanları :
1 – Y bağlantısı, 2 – Devreyi açma kapama mandalı, 3 – İnspirum hortumu, 4 – Ekspirıum hortumu, 5 – Hava yolu basınç göstergesi, 6 – Solunum volümetresi, 7 – Ekspirıum valfi, 8 – İnspirım valfi, 9 – Sodalaym kanisterleri, 10 – Taze gaz hortumu, 11 – Kaçak gaz çıkışı
Basınç Regülatörleri ve manometreler :
· Gazın kaynağındaki yüksek basıncı ( 100 – 2000 psig ) normal çalışma basıncına ( 35 – 60 psig ) çevirmek amaçlı kullanılırlar
· Böylece flovmetreye sabit ve uygun oranda gaz gelmiş olacaktır
Oksijen flaş valfi :
· Flovmetre ve vaporizatör devre dışı kalıp , ortak gaz çıkışına yüksek akımla ( 35 – 70 lt. / dk ) oksijen sağlar
· Barotravma riski vardır , dikkat !
Solunum Valfleri :
· Sodalime yakınında yada içinde yer almaları ideal olanıdır
Aşağıdaki durumlarda sodalaymı kontrolet, gereğinde yenile ! :
· Önce hiper sonra hipo tansiyon
· Taşikardi
· Spontan solunumda derinleşme
· Yara alanından sızıntı , terleme
· Kanisterlerde ısınma
Anestezi cihazı kontrol listesi :
- Anestezi makinesinin son durumunu ve son servis tarihine göz atıp makine seri numarasını kaydet,
- Monitör ve elektrik ekipmanlarını gözle ve ısınmaları için açık duruma getir,
- Flow kontrol valvlerini ve vaporizatörleri önce kapalı pozisyona getir,
- Vaporizatörün doluluğunu, oksijen ve azotprotoksit tank içeriklerini ve karbondioksit absorbanını kontrol et,
- Flowmetreleri test et,
- Oksijen basınç düşüklüğü sistemini test et,
- Merkezi gaz sağlayan basınçları ve alarm sistemlerini kontrol et,
- Oksijen monitörünü hava ve oksijen ile kalibre et, alarm limitlerini belirle,
- Solunum sistemi valvlerini kontrol et,
- İnspire edilen gazı kokla, koku olmamalı,
- Makine ve solunum sistemindeki kaçakları test et,
- Atık gaz sistemini kontrol et,
- Monitörler ve alarm cihazlarını kontrol edip onları kalibre et ve bağla
Anestezi sonrası cihaz bakım listesi :
- Gaz silindirlerini kapat, basınç göstergelerinin sıfıra inmesine izin ver,
- Flowmetre düğmelerinin rotametre sıfıra inene kadar açık kalmasını sağla,
- Flowmetre düğmelerini valv yataklarına zarar vermeyecek şekilde nazikçe kapat,
- Boş silindirleri değiştir,
- Yüz maskelerini, solunum tüplerini ve rezervuar balonunu temizlik işlemi için ayır,
- Ventilatör, monitör ve alarmları kapat, kullanılan cihazları eski yerine koy,
- Ventilatör, makine veya alarmlar hatalı ise makineyı kullanımdan kaldır ve sorumlu kişiyi haberdar et
** BİR ANESTEZİ SİSTEMİNDE ; KARBONDİOKSİT ABSORBANI – SODALAYM VARSA BU SİTEM KAPALI ÖZELLİĞİNİ ALIR.EKSPİRASYON HATTINDA DIŞARI KAÇAK VALFİ VARSA YARI ÖZELLİĞİNİ ALIR..