Koter plakları, baş pozisyonları, alt ve üst ekstremite pozisyonu dikat edilecek hususlardandır.

Hastalara cerrahisi ile ilgili, yada kanamayı azaltmak gibi benzer amaçla ameliyat masasında belirli pozisyonlar verilirken ;

Bazı faydalar sağlanırken, riskler / sorunlar da beraberinde gelmektedir.Amaç, pozisyon ile solunum ve dolaşımın en az etkilenerek, öncelikle sinir yaralanmalarının en aza indirgenmesi ve hasta uyanık ise ( bölgesel anestezi ) rahatlığının sağlanması önemli bir konu olacaktır.

Pozisyonların özellikle uyumuş bir hastada, neden olacağı fiziki güçlerin yanı sıra tansiyon da görülen önemli düşmeler de ayrı bir sorun olacaktır.Uyanık kişide çalışan mekanizmalar ile pozisyona bağlı olarak düşen tansiyon regüle edilirken,uyumuş ve indüksiyon sonrası anestezi altındaki hastada ayni mekanizmalar (anestezi etkisiyle) tarafından kolayca regüle edilemeyecektir.Burada hastaya ait faktörlerde önemlidir (yaşı , sıvı açığı, kalp yetmezliği, pozisyon şekli vs.).

Yine uyanık hastada eklemler çevre kaslarla korunur.Anestezi altında kas tonusu kalktığı için, eklemlerin korunması bozulacaktır.Başta yüzükoyun çevirmelerde hasta boynunun korunması önem arz eder.Bu nedenle anestezi altındaki hastada pozisyon vermede, baş ve boyun birlikte harekete tabi tutulacaktır.

Olumsuzluklar nedeniyle, aşırı pozisyonlardan kaçınılmalı, pozisyonlar yavaş ve narin uygulanmalıdır.Burada ekip ve hasta ile beraber koordinasyon şarttır.Tolere edilemeyen pozisyon kısa sürede düzeltilmelidir.

BAZI ÖNEMLİ HASTA POZİSYONLARI

 
Sırt üstü pozisyon ( Supine ) :

·         En sık kullanılandır, indüksiyon için standart olanıdır
·         Boyun, kalça ve dizler hafif kırılmalıdır ( fleksiyon )
·         Bel yumuşak materyel ile desteklenmelidir
·         Kollar 90 dereceden fazla açılmamalıdır
·         Temas yüzeyinde baş, sakrum, topuklar basınca maruz kalır, dikkat ! destekle ..
·         Bu pozisyonun dolaşım ve solunuma istenmeyen etkisi yoktur

Yüzükoyun pozisyon ( Prone ) :

·         Klasik olanında, yüz göğüs, karın ve bacakların, diz ve ayakların ön kısımları destek yüzeyine temas eder
·         Uyanık kişi için bu pozisyon uyku pozisyonu olarak sorunsuz iken, anestezide sorun çıkarır
·         Diafragma hareketi sınırlıdır ( basınç )
·         Karın içi basınç artmış ve kalbe dönüş kan hacmi olarak azalmıştır
·         Kadınlarda göğüsler, erkeklerde genital organlar basınca maruz kalır
·         Baş ve boyuna pozisyon vermek güçtür
·         Sorunları azaltmak için, omuz ve pelvise yastık yerleştirin
·         Kemik temas alanları desteklenmelidir
·         Göz ve burun korunmalıdır
·         Anestezi genel ise entübasyon şarttır
·         Değişik modifikasyonları da vardır

Yan pozisyon ( Lateral dekübitis ) :

·         Sıklıkla toraks,spinal ve böbrek cerrahisinde kullanılır
·         Sağ yada sol yandır
·         Genelde her iki bacak kalça ve dizden bükülüdür
·         Kalça ve omuzlar iyi tesbit edilmelidir
·         Böbrek pozisyonunda ,solunum bozulabilir
·         Ventilasyon ve kanlanma / perfüzyon ilişkisi bozulabilir
·         Altta kalan akciğerlerde atelektazi ,dikkat !
·         Baş boyun ve gözleri koruyun
·         Altta kalan omuza dikkat,baskı olmasın.O kolda dolaşım bozulabilir,brakial pleksus hasara uğrayabilir ( altta klan göğüs üst kısmına rulo yerleştir ).

Baş aşağı pozisyon ( Trendelenburg ) :

·         Günümüzde 10 – 30 derecelik açılar la kullanılır
·         Modifikasyonları vardır
·         İyi bir cerrahi görüş imkanı sağlaması yanında,kanamayı azlatan ,trakeal regürjitasyondan koruyan pozisyondur
·         Solunuma,dolaşıma ve kan beyin dolaşımına olumsuz etkileri olabilir
·         Karın içi organ itimi ile solunum bozulur ( şisman kısa boyunlu ve uzun cerrehilerde sorun olur , dikkat ! )
·         Entübasyon tüpü derine kayabilir,kontrol !
·         Baş ve boyunda lokal dolaşım bozukluğu ile siyanoza ve ödeme neden olabilir
·         Aşırı pozisyonlar,kalp rezervi yeterli olmayanlarda sorunu arttırır
·         Uzun süreli uygulamada,beyin ödemi ve retina kanamasına neden olabilir

Oturur pozisyon :

·         Beyin cerrahisinde, arka çukur ameliyatlarının pozisyonudur

·         Yüz görülür , solunum kontrolü ve izlenmesi mümkündür
·         Hava embolisine dikkat
·         Bacaklar mümkün olan en yüksek konumda tutularak bu risk azaltılır
·         Emboli için yakın izlem ve monitörizasyon gerekir ( doppler, prekordial steteskop )
·         Kan altta gölleneceği için hipotansiyone neden olur
·         Solunum üzerine önemli bir etkisi yoktur

Diğer pozisyonlar :

• Tiroid pozisyonu ( masa başı kalkıktır , omuza rulo koyun . Emboli ve hipotansiyona dikkat )

• Litotomi pozisyonu ( İndüksiyon sonrası pozisyon verilir, bacaklar birlikte alınmalıdır.Temas yerlerine dikkat.)