Selam Arkadaşlar,

Eğitimini tamamlamış ve görevde olan yada göreve hazır, yada eğitimini alacak öğrenci arkadaşlar.Ekip çalışması ile birlikte olduğumuz siz yardıumcı sağlık çalışanı arkadaş ve kardeşlerimizin,çalışma ortamlarındaki görev ve sorumluluklarınızın tanımı ile birlikte, mesleğinizde işinize yarayabilecek kısa kısa bilgileri paylaşacağım alandasınız.

Büyük bir bölümünüz periferde de olsa başında anestezi uzman sorumluluğu altında çalışmaktasınız.Eski yıllarda özellikle tek ve başında sorumlu bir anestezi doktorunun bulunmadığı koşullarda pek çok arkadaşımız zor şartlarda bu görevi yerine getirmişlerdir.Kimi zaman sorumluluğu yük almış ve işinizi yapmaya çalışmış kişilersiniz.

 

 

Günümüzde eski zamana göre bu tür bir sıkıntının fazlaca kalmadığı bilgisi ve kalmayacağı umudu ile sizlere göreviniz ile ilgili “Sağlık Bakanlığı” son güncel ve yasal sorumluluklarınızı hatırlatmak isterim..

 

• 6/4/2011, No. 6225 sayılı Kanun hükmündeki kararname ile ; madde -9, g bendi ile sizler şu şekilde tanımlanmaktasınız:

Anestezi teknisyeni/teknikeri ; sağlık meslek liselerinin ve meslek yüksekokullarının anestezi programlarından mezun; anesteziyoloji ve reanimasyon uzmanı tabibin sorumluluğunda ve yönlendirmesi doğrultusunda anestezi işlemlerinin güvenli bir şekilde başlatılması, sürdürülmesi ve sonlandırılması için gerekenleri yapan kişilersiniz.

Dikkatten kaçmaması gerekli olan başlıklar : Anestezi uzmanı sorumluğu altında – yada yönlendirmesinde olmak, anestezi girişimsel işlemlerinde (masa ve hasta hazırlığı, anestezi indüksiyonu, anestezinin idame dönemi, ekstübasyon-erken uyanma dönemi/ameliyathane, ayılma ünitesine hasta transportu)(bölgesel anestezi içinde geçerlidir!) ; Başlangıç-İdame-Sonlandırma dönemlerinde  yardımcı sağlık elemanı olarak yapılması gereken işlerden sorumlusunuz.

Bu durum sizin; hasta başı tüm uygulamaları, girişimsel işlemleri sorumluluğunuz altında tek başına yapmanız gereği anlamına da getirilmemelidir!..Başınızda anestezi uzmanı var ve sorumluluğu almış ise (ki kararname böyle der) siz bir hastanın anestezi idamesinde şartlar gereği tek başınıza  bir süreliğine kalabilirsiniz.Bu konu son yıllarda zaman zaman sıkıntıları da beraberinde getirmiş, ekip anlayışı ve çalışma ruhunu zedelemiştir.Uzman sorumluluğunu yerine getirmelidir.Ayni anda 2. bir masada tıbbi sorunlu bir vakanın başında iken; Acil ve bekleyemeyen durumlarda “uzmanınızın bilgisi ve sorumluluğu alması koşulu” ile sizler bir hastanın indüksiyon ve entübasyonu nu yapmak durumundasınız.Bu hem etik, hem hasta açısından vicdani bir sorumluluktur.

 

• 22 Mayıs 2014 tarihli Resmi Gazetede / Sayı : 29007  (yönetmelik) – Tanımlamalar :

Sağlık meslek mensupları olarak hekimler ve sizler : Görevlerini, almış oldukları eğitim ve kazanmış oldukları bilgi ve beceriler doğrultusunda, verimlilik ve kalite gereklerine uygun, diğer çalışanlar ile birlikte ekip anlayışı içerisinde, multidisipliner yaklaşımla ve sağlık hizmeti sunumunun devamlılığı esasına bağlı olarak yapar.

Mesleğiyle ilgili eğitim, bilimsel etkinlik, danışmanlık, araştırma ve geliştirme faaliyetlerine katılır.

Kurumda eğitim amacıyla bulunan öğrencilerin eğitimine destek verir (stajyer öğrenciler).

Hasta ve çalışan güvenliğini sağlamak amacıyla; güvenli çalışma ortamının sağlanması ve sürdürülebilirliği ile muhtemel risklerin giderilmesine yönelik uygulamaları yapar veya yapılmasını sağlar. Mesleki risklere karşı kişisel korunma tedbirlerini alır veya alınmasını sağlar.Görevi ile ilgili kayıtları tutar.Yetkili kişilerce acil sağlık hizmeti ulaşana kadar almış olduğu eğitim doğrultusunda ilk yardım gereklerini yerine getirir (CPR gibi).

 

Ayni Yönetmelikte ; GÖREV TANIMLANMASI (Anestezi teknisyen-Tekniker)

• Anestezide kullanılacak tüm cihaz ve ekipmanı kontrol eder ve anestezi uygulamasına hazırlar
• Merkezi gaz kaynakları – yedek tüplerin (O2, N2O ..) doluluğunu, bağlantılarını ve doğru olup olmadığını kontrol eder
• Uygulanacak anestezi yöntemine göre (genel-bölgesel/epidural/spinal) gerekli ilaç ve malzemeleri hazırlar
• Anestezi cihazlarındaki arıza ve eksiklikleri, Anestezi adına ait her tür malzeme ve ilaçları varsa eksikliğini & ihtiyaçlarını sorumlusu olan anestezi uzmanına zamanında haber verir.
• Anestezi uygulaması ve monitörizasyonu için hastayı hazırlar
• Anestezinin güvenli bir şekilde uygulanabilmesi, sürdürülmesi ve sonlandırılmasında anestezi uzmanınına yardımcı olur.
• Uygulamaya ait “anestezi kayıtlarını” tutar – anestezi takip fişi
• Hastaya ait anestezi takip bilgisini anestezi uzmanı ile paylaşır
• Anestezinin sonlandırılmasından itibaren; Hastanın uyanma-derlenme odasına güvenli bir şekilde transportunda ve hastanın tesliminde yardımcı olacaktır.

 

** Yukarıdaki görev tanımlamasında; bazı noktalar net belirtilmemiştir!. Kişiler kendince değerlendirme yapmamalıdır!. “Teknisyen entübasyon yapar yada yapamaz” tarzı benzeri bir ifade bulunmamaktadır!.Başınızda sorumlu bir anestezist var ve o hasta için hasta başında olabiliyorsa kendisi entübasyonu yapabileceği gibi, size de yaptırabilir (başınızda bulunarak eşlik edebilir! ). Tabii anestezist’in sorumluluğu ile.

Ayni yönetmelikte ; Hekim yada uzman hekim görev tanımlamasında, “birlikte çalıştığı diğer sağlık mensupları tarafından gerçekleştirilen tıbbi bakım ve uygulamaları planlar, izler ve denetler ” denmektedir!

• Yönetmelikte ; anestezi teknisyeninin (başında anestezist bulunmadığı durumlarda) tek başına hasta uyutma ve uyandırma yetkisi ile ilgili net bir açıklama yoktur. Asıl sorun başınızda sorumlu bir hekimin olmadığı ortamlardır.
• İyi niyet ve karşılıklı güven ile , etik kurallar gereği yanınızda anestezi uzmanının varlığı güvencesi ile sağlıklı ve sorunsuz olarak ekip anlayışı ile görevlerde olanız dileklerim ile..

Ayrıca; görev yapan anestezi teknisyenlerinin görevleri dışında başka işlerde görevlendirilmeleri üzerine epey yorum ve başvurular olmaktadır.Özellikle sendikaların gerekli girişimlerde bulunması ile çıkan mahkeme kararları mevcuttur (leh’e), ama emsal teşkil etmemektedir!.

Ameliyathanelerde anestezik gazlara maruz kalan, radyasyon ile çalışan ve doğal ışık ve atmosfer imkanları bulunmayan sağlık çalışanları olarak (ameliyathane) hekimler ile anestezi teknisyen ve teknikerlerinin, hemşire ve personellerin sağlığına, çalışma ortamlarının iyileştirilmesi yönelik bakanlık adına net ve karara bağlanmış bir çalışma da yoktur.

 

BU ÖNERİLERE DİKKAT !

 

Sevgili arkadaşlar;

Görev alanınızda başınızda bir sorumlu anestezi uzmanı varken, girişimsel işlemlerden tabiî ki uzmanınız ( şefiniz ) sorumludur.

Ancak teknisyen olarak, meydana gelebilecek anestezi sorun ve komplikasyonlardan ; gerek idari gerekse adli açıdan soruşturma içinde olabileceğinizi unutmayın !

Bir hastaya anestezi uygulaması yapılırken, anestezi uzmanınızın belirlediği anestezi şekli ve ilaç uygulamalarını onun direktif ve yetkisinde uygulama yükümlülüğünüz vardır. Bu nedenle anesteziye ait girişimlerde primer sorumlu anestezi uzmanıdır (yada anestezist yok ise yada cerrah’tır).

Uygulamalarda yapılan ve sorumluluğu sizin ile paylaşılan her işlem, anestezi sırasında mutlaka zaman dilimleriyle hasta anestezi takip fişine işlenmelidir.

Anestezi uygulamalarınde zaman zaman insan ve teknik kaynaklı istenmeyen sonuçlar meydana gelebilmektedir. Nedenler arasında ilk sıralarda anestezi cihazının kullanım hataları başlarda yer alır. Gaz dağıtım ekipmanlarının hatalı ve fark edilmeden kullanımı, anestezi öncesi rutin cihazların kontrolünün yapılmaması, iyi tanınmayan sistemlerin kullanımı, yanlış ilaç ve sıvı kullanımı gibi nedenlerle önlenebilir uygulama hataları, yapılabilecek kurtarıcı ek girişimleri geciktirerek sonu kötü olacak hatalar zincirini oluşturabilecektir.. < Görev sorumluluğunuzu unutmayı! >

Teknisyen olarak bakanlığın belirlediği görev ve sorumluluklar hanesinde yukarıdaki konu net olarak açıklanmakta ve sistemlerin kontrolü, periodik bakımı vs. gibi sorumluluklar sizlere verilmektedir (mutlaka anestezist te sorumludur).Bu nedenle her vaka öncesi rutin kontrolleri mutlaka yapın varsa sorumlunuzu uyarın, öncesi eğer tek iseniz hastayı mutlaka görün. Endişe ve kaygılarınızı sorumluluğu üstlenecek bir operatöre aktarın. Tüm bunları hasta dosyasına imza ve tarih ile kayda alın (Çalışma alanında eskiye göre fazla olmamakla birlikte başınızda anestezi uzmanınız yoksa).

Cerrahların eğitimlerinde aldıkları anestezi bilgisi sınırlıdır. Bir kısmı rotasyon dahi görmemiştir. Bunun bilincinde olun.Çalışma alanında tek iseniz bunları unutmayın :

• Tüm girişimsel işlemleriniz, endişe ve anestezi adına yaptığınız yorumlar mutlaka hasta dosyasında yada ayrı bir tutanak ile , zaman ve tarih olarak imza altında kayıtlı olmalıdır!
• Var olan imkan ( teknik ve personel ) ve tecrübelerinize göre eğer tek iseniz anesteziyi uygulayın, bildiğiniz ilaç ve tekniği optimal koşullarda hastaya uygulayın (anestezi uzmanı yokluğu!).
• Denenmiş ve bilinen uygulama, yeni denenecekten her zaman üstündür.
• Kullandığınız sistem ve cihazlardaki sorunları yetkiliye (sorumlunuz yada yönetici) belge karşılığı iletin, acil bir hayati girişim olmayacaksa sorunun giderilmesini bekleyin.
• İlaçları mutlaka kendiniz hazırlayıp, isimlendirin.Bilmediğiniz ilacı ve sıvıyı kullanmayın. 
• Çoğu zaman şüpheci olun, tekrar tekrar kontrol edin.
• Klinik olarak anlayamadığınız konuları konsültan değerlendirmesine sunun (anestezist yok!)
• Hastayı önceden mutlak görün, onayını gerektiği şekilde yazılı alın Teknikte ısrarcı olmayın, koşullarınızı unutmayın (anestezist yok!).
• İşlem sırasında hastayı vital parametrelerce sıkı ve yakından izleyin (TA, nabız, SpO2, sıcaklık, EKG, renk, dinleme vs.) İşlem sonrası refleks aktivite tam kazanıldıysa ve vital parametreler normal olunca hastayı ayılmaya verin, mutlaka ona eşlik edin (Anestezi uzmanınızı bilgilendirin, yok ise operatörü uyarın).
• Zaman zaman hastanın cerrahi alanını kontrol edin ( kanama vs. ), anestezi sistemine, monitörlere uzun süreli sırtınızı dönmeyin.Hastanın pozisyonunu iyi belirleyin ( istenmeyen yaralanmalar ! ). Sesli uyarıları iptal etmeyin ( tabii elinizin altında bu cihazlar var ise ! )
• Ayılmada genel anestezi sonrası sorunsuz dahi olsa, en az 20-30 dk. hastayı sık aralıklarla yakından takip edin.Oluşabilecek sorun ve komplikasyonları hatırdan çıkartmayın, özellikle ayılma takip odasında ilk zaman dilimleri sıkıntıların yaşandığı bir süreçtir. Dikkatli olun..
• Yalnız iseniz sizden başka birinin olmadığını, konunuzla ilgili tek becerinin kendiniz olacağını unutmayın ve paniklemeyin, sakin olun, sağlıklı düşünün.
• Endişeleriniz tıbbi ve teknik düzeyde ise bunları belgelerken mümkünse şahit eşliğinde tutanağa geçin.
• Genel anestezi altında ki bir hastada : Ameliyat bitiminden 20 dk. önce artık opiatlar ve kas gevşetici kullanmayın!.
• Son 15 dk. lık dilimde inhalaasyonu (halotan,sevorane vs) kesin. Azot son dikişlere kadar kullanılır. Sonrası diffüsyon hipoksisi nedeniyle 5 dk.kadar hasta % 100 oksijenlenle havalandırılmalıdır.
• Non depolarizan kas ileti bloglarını ( norcuron, tracrium, esmeron vs. ) mutlaka ekstübe etmeden antagonize edin ( hasta solusa bile ). 
• Ekstübasyon öncesi son bir iki solunum döngüsünü, büyük bir solunum hacmi vererek, ektübasyonu yapın.Bu görülebilecek laringospazmı azaltabilir. Solunum, bilinç ve diğer parametreleri garantiye aldıktan sonra anesteziyi sonlandırın.Sonrası da hastayı yakından izleyin, gereğinde monitörize edin.

 
 
 

– Sayfa Başına Dön –